Symposium over moreel vakmanschap: stimuleren van ‘morele scherpte’ op de werkvloer
“Meer aandacht voor morele scherpte is nodig in ons uitdagende werkveld”, aldus Wim Saris, directeur-generaal DJI. Hij sloot hiermee het symposium over moreel vakmanschap af met zijn toekomstvisie voor DJI.
Wim Saris omschrijft ‘morele scherpte’ als ‘de alertheid en de moed om voor het goede te gaan’. “Het is belangrijk dat medewerkers bij DJI de vrijheid voelen om dilemma’s met elkaar te bespreken. Dit kunnen zij alleen doen als de omgeving veilig voelt. Het is een taak voor ons allen om hieraan te werken.”
Uitdagend en complex
Het goed bezochte symposium aan de Vrije Universiteit Amsterdam liet duidelijk zien dat DJI een werkveld kent vol morele uitdagingen. Met Bert Molewijk (hoogleraar Ethiek Support van het Amsterdam UMC) als dagvoorzitter, brachten diverse sprekers naar voren hoe binnen DJI verder kan worden gewerkt aan het steunen van medewerkers bij de omgang met zulke morele kwesties. Of het nu gaat om een vermoeden van een integriteitsschending door een collega, of wanneer je gewoonweg even niet zeker weet waar je goed aan doet.
“Werken bij DJI is uitdagend en complex: je werkt met mensen voor wie het leven zich volledig in een gesloten setting afspeelt. Het vastzitten an sich is al een bron van animositeit. Er kunnen daardoor lastige situaties ontstaan op de werkvloer. Hoe ga je daarmee om? Het is belangrijk om in gesprek te gaan met je collega’s en om dialogische vaardigheden structureel te oefenen”, aldus Toon Molleman (plv. divisiedirecteur Gevangeniswezen en Vreemdelingenbewaring bij DJI) tijdens zijn presentatie over de uitdagingen binnen DJI.
Dialoog
Als vertegenwoordigers van onze keten spraken Erik Pool (programmadirecteur van het Rijksbrede programma Ethiek en Dialoog), majoor Kevin van Loon (docent HRM, Militair Leiderschap & Ethiek bij de Nederlandse Defensie Academie) en Swanny Kremer (ethicus en onderzoeker bij FPC Dr. S. Van Mesdag) over praktijkvoorbeelden van ethiek trainingen en het belang van openheid, dialoog en tegenspraak binnen organisaties. Swanny vertelde hoe de gespreksmethode ‘moreel beraad’ structureel wordt ingezet binnen de Van Mesdag kliniek: “Wij zien door het inzetten van ‘moreel beraad’ dat de morele sensitiviteit is verhoogd en dat medewerkers sneller dilemma’s herkennen en bespreken.”
Vanuit wetenschappelijke basis vertelden Margreet Stolper (Programmaleider Ethiek Support en Directeur Xendens, Amsterdam UMC) en Henriëtte Bout (Nyenrode Business Universiteit) over de methoden om medewerkers te ondersteunen en het belang van een organisatiebrede aanpak. “Een breed gevoelde urgentie is de enige start van een moreel leerproces”, aldus Henriëtte Bout.
Sprekers majoor Kevin van Loon en Henriëtte Bout.
Gespreksmethode 'moreel beraad'
Dit symposium werd georganiseerd om te vieren dat Anne Schaap (onderzoeker en senior beleidsadviseur, Opleidingsinstituut DJI) diezelfde dag haar proefschrift over de gespreksmethode ‘moreel beraad’ mocht verdedigen aan de VU Amsterdam. Deze gespreksmethode ‘moreel beraad’ (aangeboden vanuit het Opleidingsinstituut DJI) draagt onder andere bij aan betere (gezamenlijke) reflectie op morele dilemma’s uit de praktijk en een sterkere onderlinge verbondenheid met collega’s. Daarnaast stimuleert het dat DJI-ers beter weten waarom ze wat doen. Het Opleidingsinstituut DJI blijft investeren in moreel beraad en andere trainingsmethoden met aandacht voor de ethiek van ons mooie werk. Kortom, dit symposium en nieuwsbericht zijn zeker niet het laatste dat je over dit onderwerp zult horen.
Proefschrift
Nieuwsgierig naar de resultaten van het onderzoek? Lees dan het volledige proefschrift. Op deze pagina is ook een uitgebreid verslag te vinden van de bijdragen van alle sprekers.